Sproloquio 2013

(Sandrone) Mudnés ed Mòdna, Mudnés da la riga blò e Mudnés da la riga zala, Zemian col bollino dop: “denominazione di origine protetta”, zitadein seinza lavor o in lésta d’atesa cun muiéra, fiô e mutuo a caregh, licenzièe, esodèe e in casa integrazioun:a-v salut tótt quant in màsa!!! A salut anch tótt chi èter: qui che nonostant la crisi, i tiren avanti abasta bein e qui che la crisi i-n l’han gnanch vésta mò i zighen listàss per a-n der in dl’occ. Un salut anch a cla povra geint ch’l-a vin in Italia a zerchèr fortuna: i emigrant e i extracomunitari, che dap soquant dè ch’i en chè, i capèssen che l’America l’è da tótt’ètra pert. Zemian, préma ed tachèr al mê sproloqui lasèm mander un salut ai Mudnés ed la basa che per via dal teremot i han pers quesi tótt qual ch’i gh’iven; e a purter via qual ch’a gh’è armes a g’ha pensèe i noster ministrador ed Ráma, che pur ed fer casa in guerden in ghégna a nissun. Dounca Zemian cum’andamia? Mè a stagh abasta bein anch se a-m sun tant inspavintèe con la prevision di Maya ch’a gh è vlû la stanghèda ed l’IMU per fèrem pasèr al pensér dla fin dal mand
(Sgorghiguelo) Popà, a sam propia stèe furtunèe!!
(Sandrone) Sicur, che del stanghed cun la scusa dal “spread”,i disen lór, i s n’han dèe un bel poch, meno mèl che nueter Mudnés a-n mulam mai... perciò Zemian sò col morel: sàmm’i-a o a-n sàmm’i-a gli eredi ed Giulio Cesare, Giuseppe Garibaldi e Daniele Sitta, alora tulam l’eseimpi dai grandi condottieri ch’i han fat la storia e avanti coi carri. L’è vera ch’a sàm un poch piò mègher per via ch’a magnàm meno cherna e piò legumi, ma arcurdámes che l’important l’è la salut, cum-a giva qual ch-l’è mort ed fam, san come un curai. Mudnés come al solit scusèe al riterd, ma csa vliv i m’iven méss ‘na paura adòs per tótti el ciacher chi han fat sul stréssi blò, ch’a-n durmiva gnanch a la not. Aviva pensèe ed ferem passèr per invalid,perchè a gh seint poch,e parchegèr in dla riga zala, mò i m’han détt che quàla d’éser sord l’è ‘na malatìa ch’a g’ha anch i noster ministrador e alora a-i-ho lasê pérder. A-v dirò ch’a sun gnû a Mòdna cunvint ed vàder risolt al problema di parcàgg. Difati a-m sun presentèe cun la caroza in piaza d’èrem e a-m sun mèss davanti a la sbara per ander in un ed chi tant tumbein ch’i han fat per gl’avtomobil, ma Erio, al noster caval, al s’é rifiutée d’ander zà per al blisgoun e dato ch’l-è un caval cun dal capéss, a-m sun dett: “ Se là sàtta a-n g-vol menga ander el besti vôt ch’a gh vaga vluntera i cristian? Po’ pian pianein cun dla chelma, a Erio a g’ho descors in ‘n’uràcia, a g-hò spieghèe ch’a sam a dû pas da la Ghirlandèina... che ‘na sgambadeina per ariver in ceinter la fa bein a la salut….. oh!!! A-n ghe cherdrî menga ma a forza ed cunteregh del fóti a l’ho cunvint e a-l s’è lasê parchegèr
(Sgorghiguelo) Oh,Erio a-n n’è menga un sumèr…
(Sandrone) I noster ministrador i cràden d’aver risolt al problema dla sosta con l’aumeint dal stréssi blò. I disen che adesa in ceinter a-s cata di post vod…. San Merch!! Sol t’et férem per fer dû pass e un poch de spesa sàtta la Ghirlandèina, chi azideint ed chel machinàti cun l’arloi i-t voden al portafoi; ma almeno che chi sold l’è i andessen per al bein dla comunitèe, vest ch’i en sold noster... gninta: i van a dla maraia ch’a-n savam gnanch chi sien!! Quand a peins ch’i han méss insàm tótt el testi piò qualifichedi ed Mòdna a studier il piano auto, per ariver a fer di parcàgg in du-a gh è di elber o di merciapê col muràtt…. mè a dégh ch’a spindam bein i noster sold....
(Sgorghiguelo) E i gh’han dèe anch un premi.....
(Sandrone) Và mo là ch’a sàm méss bein!!
(Pulonia) Sandroun a-n t’arabir! Té-n’a-l sèe ch’i han cambièe l’assessor al trafich perché i given ch’a-l gh’iva di problema ed comunicativa cioè a-n–s’capiva brisa qual ch’a-l giva e gnanch qual ch’a-l vliva fer e adesa….
(Sandrone) Ma va là Pulonia, csa vót chi aven cambièe...i han fat al zogh dal trê chert per màtter dal fómm in di occ ai Zemian, ma chi cmanda l’è seimper sol quàl... Ecco a-m vin un nervos…
(Pulonia) Stà chelem Sandroun, t-è sintî al dutor ch’a-l t’ha dét ed fer ‘na véta tranquéla seinza strèss e senza forti emozioun, a proposit cum’a stet incô?
(Sandrone) Cuma vót ch’a staga, anca tè. A stagh come seimper, a g-hò la pression elta e la pension basa, quand a-m lév a la mateina a sun cunteint se a g’ho sol i mèl dal gioren préma, a-m seint di dulor da per tótt, l’unich quel, ch’a-m me fa brisa mèl, a-n serev piò a gninta... dé mò tè se a-s pol tirer avanti a cla manera chè? Aiva pensèe d’andèr al Policlinich a fer ‘na bela visita in cardiologia, ma quand a-i-ho savû che a qui ch-i gh’iven bisàgn sol d’un elettrocardiodramma, adiritura i gh feven un trapiant.... a sun armès a cà in attesa di tempi migliori. Certo, Mudnés, che la véta l’è dvinteda complichèda dimandi causa la crisi ch’l’a-n finess piò. I-en finî i teimp dello spreco selvaggio e dal zeini fora porta: adesa bisàgna turner a tgnir da cat tótt!!!
(Pulonia) Sé e l’è anch inutil che tótt i gran cógh i vaghen seimper adré a dir che per fer economia bisàgna riciclèr; el rezdori dla mè etê, i a-l san che con i avanz dal lass aiam seimper fat del pulpàt, e coi meltaièe con i fasô armès da mezdè el fritèli...
(Sandrone) Bisàgna turner a magner al pan d’un dè e stricher la zengia, bisàgna che i zoven i capéssen ch’i-n polen menga dvinter tótt di dutor o di avochet, ch’a-n savam piò in do màtri..... Bisàgna ch’a-s rindàma count che i déven fer i artigian, tór a man la campagna e anch el muieri el déven turner a tgnir adrée a la cà e badèr ai sô vecc e ai ragazô…. di sold al badanti che’l vinen ded via a gh n’am bèle dèe abasta!!! L’è ora ch’a s’arvuiama sò el mandghi e ch’a-s fàma passèr la pòza sàta al nes.
(Sgorghiguelo) Mè a-n sun menga d’acord; lavurer in campagna a-s fa fadiga perché la tera l’è bàsa dimandi, mei fères mantgnir dai genitor e andèr a l’universitèe… vót màter quàl ch’a cócca dal ragazi un ch’a l stodia da avochet con quàl ch’a cócca un cuntadein!? Mè a l’ho càpida e a végn seimper a Mòdna al festival dla Filosofia a mesdèrem cun tótt i zoven che hanno fame di cultura
(Sandrone) Secand mè la fam la g’armagn!! Ecco anch al miracol dla filosofia a-n l’ho ancàra capî.Mè a sun sol un Sandroun e a sò poch ed lattra Chè in piaza Granda a vin tant ed cla geint ch’a per d’éser ai giardein pubblich per feragast, ma là almeno a gh’è ‘na ragioun: i dan da magner a gratis!!! Chè invece i vinen per asculter di professor che al stass lavor i s’a-l counten un divers da cl’eter. Et vedrèe, Sgurgheghel, che quand ueter zoven a-i-avrî capi che cun la filosofia a-n s’impéss brisa seimper la panza,a duvrî pensèr anch a lavurer cun el man oltre che cun la maruga
(Pulonia) Et gh’è propria ragioun!!!
(Sandrone) Sicura, Zemian, che al teremot l’è steda ‘na bela stangheda!! Un disaster adiritura.... la préma scossa dla not a cherdiva che la Pulonia l’a-s foss desdeda cun degl’idei.... invece: tera véret... a trabalèva incosa.... Chi giva ch-l’è stè un magnitudo 4,9 scala Richter, chi giva magnitudo 7 della scala Mercalli. L’è andeda a finir che, magna tu che magno anch’io, a chi pover teremotèe ed tótt chi sold ch-i gh’iven impruméss a gh’è arivèe sól el brîsli ...
(Sgorghiguelo) Popà a s’ha dét la mestra a scola che al teremot l’è tótta colpa dl’Africa che s’avvicina...
(Sandrone) Mò gh’è bisàgn ch’a-l déga la mestra... l’è tant ch’a s’i-n sam acort! Basta fer dû pass in dla zona Tempio per randrèss count che l’Africa ormai l’è chè e s-te vèe pò in viale Gramsci, a gh’è anch l’Asia e l’America latina. Comunque al teremot l’è seimper ‘na catastrofe... Figurev che nueter a n’avam avû dû! Un in dla basa e un a Mòdna in cunséli comunel. V’arcurdev Zemian che in zogn a pariva ch’a saltéss per aria tótt al baracoun dla zunta, tant che al noster sendech l’è andèe in tv coi occ rass a dir la sua? A iam schivèe al falimeint per miracol, mò a gh pensèv éch dan se tótt i assessor i avessen dèe el dimission?
(Pulonia) Dio!!!!! che disgrazia. A-n gh voi gnanch pensèr. Però Giorgio a-l g’ha ragioun quand a-l dis che per salvères bisàgna ch’a tulàma del stredi novi.
(Sandrone) Stredi novi? Mò s’i-n giosten gnanch chel vèci. S’a vlam esser sincer un quelch lavor i l’han fat, ad esempi per màter in sicurazza dal teremot la Ghirlandèina i han fat gnir a Mòdna ‘na delegazioun ed cines ch’i han muntèe un accelerometro ch’l’è po’ un ed chi macàgg moderen che sol che la tàr la s-mova, a-l souna e a-l dà l’alèrem.
(Sgorghiguelo) Vaca s’a-m pies, mè al muntarev anch atac el scran di dipendeint pubblich, s’a-l souna sol che un a-s léva sò, set tè ech musica in piaza Granda, in via Santi e in tant palaz dal Stèt. Eter chè al conzert ed Pavarott
(Pulonia) Dio al conzert ed Pavarott….. quand a-gh peins a vagh ancàra in pèla d’oca. A ghe vliva propria un gran spettacol per arcurder al noster Luciano. A gh’era tótt i sô amigh cantant, l’orchestra Italiana, i tenor e i sopran in lésta d’atesa, insàma, qual ch’a-s dis... un gran bel quel. Mè a-m sun comossa perché Luciano, nueter Mudnés, a gh-l’avam seimper in dal cor. Pchèe che chi poch Zemian ch’i gh-l’han caveda ad aver al bigliatt, dap eser stèe in fila sàta l’aqua per degl’or, strifflèe in mez a la maraia, i aven sbatû tótt in galeria e lugioun strichèe come del sardeini… gnanch ch’a-n fossen a ca’ nostra….. Al comunel a-n-n’è al noster teater? Giorgio et capì l’antifona… guerda mò stetr’an ed rimedier al strabòch...
(Sandrone) Scolta Pulonia tè n t-lamintarèe menga per la mancanza ed musica? Adesa a Modna a gh’am al conzert ed l’ultem ed l’an, quàl dal 29 ed setamber, al conzert ed Nadel, quàl d’agast, qui ed l’istèe in piaza venti, seinza cunter tótt chi gabian che a la not i péccen in di bidoun dal rosch e i tinen desdèe i Zemian dal ceinter. A sunam e a cantam come se el cosi egli-andessen bein; a-m vin in meint cla canzoun ch’la giva: “Sù cantiam sù cantiam evitiamo di pensar” O cl’etra ch-l’è adrée a turner ed moda:“ Se potessi avere mille lire al mese”..... Ma turnam a la nostra bèla Mòdna.... Chè a-n s-descàr piò ed gninta... Ma chi proget lighèe a la nova architettura ch’i aviven da lancer la nostra zitèe in dal mand, eni andèe tótt a bergnéch? Férem i lavor per liberer piaza Ráma, férem i lavor in piaza Mateoti e piaza Mazini,férem anch al recuper del fonderî ed Mòdna e férma la zona AMCM, che a causa dla porcheria ch’a ghè lè d’atorna, a sam stèe méss in piaza in tótta Italia dal Gabibbo in Striscia la Notizia
(Sgorghiguelo) ‘Na bela figura ed merd....
(Pulonia) Mò csa dit? Tàca bein vhe...
(Sandrone) Insama per a-n la fer tante langa tótt i lavor important i en férem in un cassàt in atesa ch’a torna fora al sól.
(Sgorghiguelo) Il sól dell’avvenire.?
(Sandrone) Al sól dla ripresa, sumer!!
(Sgorghiguelo) Popà al set che i noster ministrador, per mantgnir Mòdna pulida e risolver al problema del cèch ch’a lassa in gir i fumador, i g’han avû l’idea lungimirante ed dèr a tótt ‘na busteina ed plastica da cazèr in dal rosch ‘na volta impìda ed zàndra
(Sandrone) Eh, mò che bela idea!!!! Mè invece, vest ch’a-n gh’è brisa di cesso publich, a darév a tótt i Zemian chi vinen in ceinter un papagal ed cartoun da matter in dla differenziata ‘na volta chi l’han druvèe. Ogni modo parlam ed cosi seri. Zemian, a sun preocupèe, e menga poch, per la delinqueinza ch’a ghè in gir. I g’han al bel da dir che Mòdna la g‘ha la criminalitè sàta la media, mò s’a-m i-n frega a mè!!! A sò sol ch’a-n s’è più tranquél gnanch in cà, peinsa mò per streda . Ma possibil ch’a-n se gh la chèva menga a tór ded l’è tótt sti delinqueint? Eh…mò l’è anch colpa nostra, avam tolt deinter rósch e bósch e, a-s capéss, in mèz al zestoun a gh’è anch di pàm merz. Certo che se invece ed màter sò sol del cinepresi i mitessen anch piò poliziot la partida la srev diversa. Sgnor Questor, dato ch’l’è frasch ed nomina, al faga mò spesa ed granèd e al daga ‘na bela pulida perché vádel, a-n vrev menga che i Mudnés, stóf ed fères rapiner, i dvintessen tótt di poliziot in burghes. Al vest che al noster ceinter l’è seimper sul giornel? ‘Na volta per ‘na rapina, ‘na volta per un scippo: i commerciant i g’han ragioun a tóres ded lè; tra la crisi, el tàss e la delinqueinza, chi gh’a-l fa fer et tirer sò la sranda a la mateina!!
(Pulonia) S’andam avanti acsè tótt i negozi i andran a finir in man ai cines come a càpita bèle coi bar, el parucheri e i massaggi tailandesi che, per zunta i fan, tótt per dû sold...
(Sgorghiguelo) Mè i cines a i mitrev tótt in di vigil urban a vàder se i fan el multi a metê prézi...
(Sandrone) A proposit Zemian, cum’el andèe a finir cal lavor che per risparmier di sold i noster rezdor ed Ráma i vliven scanzlèr del provinci e feren òna in d’a gh n’era dô? Secand me i-n n’en menga el provinci che gli en tropi, egl’i en el scrani che gl’i en dimandi!!! Cun sti cèr ed luna i stan l’è a discutèr per cambier nam a la provincia? Quand i Estensi i han fat al trasloch da Frera i l’han ciamèe il ducato di Modena e Reggio e, adesa, un quelch-i-d’un a ghè gnù la bela idea ed ciamerla: provincia di “Reggio e Modena” Ma gh’è bisàgn de ster tant a studièregh sovra.... anch cun l’unioun, la difereinza l’a-s vàd: a tulî la via Emilia o l’autostreda, atraversèe cal beli campagni pini de spagnèr.... fin ch’a vdî i baloun rotand a sî in provincia ed Mòdna, quand a vdî el bali dal fein quadredi a sî arivèe a Razz... oh a-n degh menga che Razz l’ha sia ’na bróta zitè... ‘na volta la geint la dvinteva mata per andèregh a ster
(Sgorghiguelo) E adesa no?
(Sandrone) I han srèe i manicomi...
(Sgorghiguelo) Popà, ma s’i-n fan piò egli union dal provinci, chissà qui ed Castelfranch cuma i gh stan mèl....i vliven turner bulgnés, tant’è vera che i m’han dét a la dutreina che come diocesi i èn seimper stèe sàta a Bulàgna
(Sandrone) Csa vot, Sgurgheghel, i noster cusein ed Castelfranch i-s seinten piò avsein al dutor Balanzoun che a Sandroun, difati i-s dan degli arî e i descaren in bulgnés anch se i en sàta a Modna..... Mò la và bein acsè.. Lassa pòr chi peghen el tàssi a Modna e ch’is vaghen a fer bendir a Bulàgna...
(Pulonia) Speta Sandroun ch’a voi saluter el mè amighi... Ragazoli cum’a-stev? Mè a-n me lameint brisa anch perchè ander seimper adrée a se dveinta del fati borsi....I-v sintî chi gh’è a presenter San Remo: a gh’è cla spéppla dla Littizzetto... l’a gh là caveda.... a tor al post a cla farfaleina dla Belèn.... i l’han seimper dèt ch’a pziga de piò un gran ed pever che... l’è anch vera che la Lucianina la ciama el cosi col sô nàm, ma per tv davanti a tanti dann timoredi come mè l’a-m per un pò sfazèda...
(Sgorghiguelo) Amigh Mudnés, tifos di Canarein, polisportiv dla dmànga, podisti,ciclisti,bocciofili,nuotatori,cestisti,pallavolisti e maratoneti:un salut dal voster Sgorghi....e seimper forza Modena!!! Anch perchè st’an, la nostra zitèe, l’è la capitale Europea dello sport, perquindi sò da la testa perchè bisàgna ch’a-s fáma cater in forma....a-n tulîdi menga esempi dai noster canarein che dòp ch’i én stèe una stmana a Ischia a fer le cure termali i ciapen seimper la pèga. Curagg Mudnes che al 2013 a-l srà l’an dla riscossa!!!! Dap al teremot,la siccitèe e i Maya, la desgrazia piò gròsa ch’a-s possa capiter l’è che al Sassol al vaga in serie A e al Modna l’armagna in B
(Sandrone) E-t finî?? Làsem mander un salut al nov rezdor dl’Academia, al generel Tota
(Sgorghiguelo) Al Trota, al fiol ed Bossi??
(Sandrone) A-i-ho dét Tota, galbéder!! E stà in campana perchè al generel l’è un bersaglier, abituèe a correr..... Zemian a-s duvam saluter, bisagna ch’a s’ardusáma vers cà prema ch’a-s végna ados la fumana e anch perché d’mateina prest a voi tirer zà i bass comèd per vàder ed risparmier quel in dl’IMU vést che l’an pasèe al stalein dal caval i-m l’han fat pagher come un “pied a tèr” a Cortina.... E speram che di teremot a-n i-n végna piò....ma se propria propria al duvéssa capiter, magari Dio speram ed no, ch’a-l tira a Montecitorio....a vedrî ch’a gh’andrà tótt i Talian ed corsa a purter via i rutam e a fer piaza pulida!!!! Basta col besti vèci da lat... baraca nova!!! Mitam sò del manzoli e di turàt.... mèl ch’la vaga a faram dal brasoli e dal bistàch....E a m’arcmand tgnî d’occ al lunari...a-n vrév menga ch’a ve scapéss l’apuntameint dal 24 ed ferver... e se infin a l’ultem a sî indecis....zerchèe al meno péz... se nò al vot dèmel a mè: Sandroun Paviroun dal Bosch ed Sàta che,a v’al mát per iscrét, a sun piò onest ed chi ciocapiat ch’a gh’è a Ráma ch’i s-li counten come ch’él fossen veritèe.... i disen chi g’han del bouni intenzioun mò pian pianein i-s màten tótt in bulàta.... A m’arcmand, Mudnés, parlèe cum’a magnèe, in dialàtt, al noster dialàtt s-ciet e sincer cum-a sam nueter...E incô piò che mai tgniv stréch a la piopa, ch’l’è pò cla piopa elta e sacca pianteda in dl’umbreghel ed Mòdna e ch’l’a-s ciama Ghirlandèina!!!